Bij patiënten die met hersenletsel worden binnengebracht, wordt standaard een CT-scan gemaakt. Minder vaak krijgen zij direct een MRI, terwijl het vermoeden rijst dat juist de uitkomsten van dit onderzoek een voorspeller kunnen zijn voor hun herstel.
Neuroloog Gerwin Roks leidt de komende periode de studie Prognostic factors in TBI-patients with DAI - a retrospective cohort study. Parallel hieraan loopt ook de prospectieve variant van dit onderzoek. Roks: “Soms zijn puntbloedingen in de hersenen niet of nauwelijks zichtbaar op de CT-scan. Nu blijkt dat je op beelden van de MRI die op een later moment wordt gemaakt vaak veel van deze puntbloedingen ziet. We ontdekken dit vaker, omdat tegenwoordig frequenter gebruik wordt gemaakt van de MRI èn doordat MRI-technieken zijn verbeterd.” Deze zogenaamde axonale schade duidt op een beschadiging van de zenuwuitlopers. Voor neurologen blijft het een ingewikkeld vraagstuk waarom patiënten met eenzelfde soort letsel zo verschillend herstellen. “De één herstelt goed, de ander komt er slecht uit na zijn ongeval. Er is ons veel aan gelegen zo snel mogelijk de juiste behandeling in te zetten. Als blijkt dat de stipjes op de MRI, de puntbloedingen, ook iets zeggen over de schade die de hersenen is toegebracht, kunnen we daar wellicht op anticiperen.”
Terugblikken met data
Van alle patiënten die de afgelopen vijf jaar in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis en het UMC Groningen zijn behandeld, worden data verzameld. Roks: “We bekijken de MRI-beelden en zetten op een rij wat voor ongeval de patiënt had, hoe lang hij op de intensive care verzorgd werd en hoeveel tijd hij daarna nog op de verpleegafdeling verbleef. In een later stadium worden verschillende uitkomstmaten in kaart gebracht.” Hiermee kan als het goed is een betere inschatting van de prognose voor de individuele patiënt gemaakt worden, wat van belang is voor de juiste inzet van behandeling en revalidatie. Roks: “We kunnen patiënten en hun naasten zo hopelijk ook meer zekerheid geven over de toekomst.”
Prospectief
Bij nieuwe patiënten worden dezelfde data verzameld. Roks: “Gezien het prospectieve karakter van deze studie hebben we de mogelijkheid meer uitkomstmaten te verzamelen. Zo krijgen de patiënten een neuropsychologisch onderzoek waarbij de cognitieve uitkomst in kaart wordt gebracht. Verder maken we bij hen ook gebruik van nieuwe MRI-technieken, waarbij we de waterrichting in de hersenbanen in beeld krijgen. Hiermee kunnen we onderzoeken in hoeverre het baansysteem intact is.”
Projectleiders: Gerwin Roks enJolanda de Vries.
Lees een samenvatting van het onderzoek op: https://www.zonmw.nl/nl/onderzoek-resultaten/kwaliteit-van-zorg/medisch-specialistische-zorg/programmas/project-detail/topzorg/prognostic-factors-in-tbi-patients-with-dai-a-retrospective-cohort-study/.
Marleen van Eijck is arts-onderzoeker bij TopZorg en neuroloog in opleiding, en doet onderzoek naar schade aan de verbindingsbanen in de hersenen door een groot ongeluk. “Uit het onderzoek blijkt dat patiënten die er vaak erg slecht aan toe zijn omdat ze bijvoorbeeld in coma hebben gelegen, zich nog goed kunnen herstellen. De studie heeft laten zien welke voorspellende factoren daarin een rol spelen.” In dit filmpje licht ze haar bevindingen verder toe.