Nieuwe functie biedt verpleegkundigen meer perspectief

Verpleegkundig wetenschapper brengt patiëntenzorg op hoger niveau

Verpleegkundigen het maximale uit hun carrière laten halen en behouden voor de praktijk. Dat is een van de speerpunten, die het ETZ hoog in het vaandel heeft staan. Met de nieuwe functie van verpleegkundig wetenschapper willen we dat doel verwezenlijken om zo ook de patiëntenzorg naar een hoger niveau te tillen.

Verpleegkundige wetenschap is onderdeel van het programma ‘Verpleegkundige Beroepsontwikkeling 2019-2023’. “Dit programma is voorafgegaan aan het programma Verpleegkundig Leiderschap (2014-2018), dat gericht was op het creëren van twee aparte verpleegkundige functies”, legt Wilma Jackson, manager van het Leerhuis in het ETZ uit. Het programma Verpleegkundige Beroepsontwikkeling vormt de basis voor het professionele praktijkmodel voor verpleegkundigen in de komende jaren.

Evidence Based Practice

De competentie Evidence Based Practice (EBP) - het toepassen van onderzoeksresultaten uit literatuur en praktijk - is geïntroduceerd als onderdeel van het verpleegkundig handelen. Zij beoordelen of zij handelen volgens de laatste inzichten. “Toen we dat eenmaal hadden neergezet wilden we dat graag borgen, waardoor we doorschoven naar verpleegkundige beroepsontwikkeling”, vertelt Jackson. “Mbo- en hbo-verpleegkundigen moeten zich vanwege de snel veranderende praktijk blijven ontwikkelen.”

Verpleegkundig wetenschapper

Het  programma ‘Verpleegkundige Beroepsontwikkeling 2019-2023’ stimuleert de ontwikkelingsmogelijkheden voor verpleegkundigen en breidt deze uit. “Toen ik in 2017/2018 de master tot verpleegkundig wetenschapper volgde, waren er nog geen loopbaanpaden voor master opgeleide verpleegkundigen”, herinnert Christel Derks zich. Zij is de eerste verpleegkundig wetenschapper in het ETZ. “Als studenten de opleiding afrondden, verdwenen ze bijvoorbeeld in het ziekenhuismanagement of onderwijs en verlieten ze de organisatie.” Derks uitte haar zorgen in het ETZ en legde de vinger op de zere plek. “We brachten het aantal uit de praktijk vertrokken academische verpleegkundigen in kaart en organiseerden klankbordbijeenkomsten, waarin we ze vroegen wat ze misten en hoe we ze konden faciliteren en uiteindelijk behouden voor de praktijk”, blikt Derks terug.

_{(tekst gaat door onder de foto)}

_{Christel Derks is de eerste verpleegkundig wetenschapper in het ETZ.}

Functieprofiel

Om dat doel te bereiken creëerde het ETZ - in samenspraak met Derks - een functieprofiel, dat beschrijft welke competenties nodig zijn voor een verpleegkundig wetenschapper. Naast het  uitvoeren van verpleegkundige taken op de ziekenhuisafdeling, combineert de verpleegkundig wetenschapper wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en beleidsvoering. Die unieke combinatie acht het ETZ noodzakelijk voor het verhogen van de kwaliteit van patiëntenzorg. “Als je onderzoeksresultaten boekt, kun je dat bijvoorbeeld vertalen naar beleid en als je nieuwe inzichten creëert, is dat weer bruikbaar voor onderwijsmomenten met collega’s”, aldus Derks, die de functie als dynamisch omschrijft. Naast het doen van zowel intern als extern onderzoek en het begeleiden van bijvoorbeeld hbo-verpleegkundigen in EBP, is een verpleegkundig wetenschapper de spil tussen verpleegkundigen, teamleiders en artsen. “Ook daar moet je kijken waar je elkaar kunt versterken in het doen van onderzoek en onderwijs”, aldus Derks.

Sollicitatieproces

Om in aanmerking te komen voor de opleiding tot verpleegkundig wetenschapper, moeten geïnteresseerde verpleegkundigen een sollicitatieproces bij het ETZ-Leerhuis doorlopen om vervolgens een assessment af te leggen. “Per jaar kunnen vier verpleegkundigen de volgende drie masteropleidingen volgen: Verplegingswetenschappen aan de Universiteit Utrecht, Verpleeg- en Vroedkunde aan de Universiteit Antwerpen en Evidence Based Practice aan de Universiteit van Amsterdam”, vertelt Leerhuis-lector Annemarie de Vos, die samen met Derks bij het Wetenschapsbureau verpleegkundig wetenschappers begeleidt en zich binnen het lectoraat ‘Continue professionele ontwikkeling van verpleegkundigen’ bezighoudt met de ontwikkelingsmogelijkheden van verpleegkundigen. “Uit literatuur blijkt dat op de afdeling werkzame verpleegkundig wetenschappers andere collega’s meetrekken, kritische vragen stellen en nieuwsgierig zijn”, aldus De Vos.

Vakgroep

Het is het derde achtereenvolgende jaar dat het ETZ verpleegkundig wetenschappers opleidt. Dat werpt inmiddels zijn vruchten af met twaalf verpleegkundig wetenschappers in opleiding, drie net afgestudeerde verpleegkundig wetenschappers en één al werkzame verpleegkundig wetenschapper op de afdeling Neurologie. Zij zijn vertegenwoordigd in een vakgroep van verpleegkundig wetenschappers, die vier keer per jaar samenkomt. Tijdens deze bijeenkomsten evalueren ze de werkzaamheden, bespreken ze studieprojecten en afstudeeronderzoeken en nodigen ze inspirerende (externe) collega’s uit. “Dat is belangrijk, omdat verpleegkundig wetenschappers op die manier uit verschillende kanten kennis en expertise krijgen”, aldus Derks.

Unieke weg

Met de functie van verpleegkundig wetenschapper slaat het ETZ een voor het ziekenhuis vrij unieke weg in. “Wij erkennen ze als master opgeleid en bieden ze de kans een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de patiëntenzorg door middel van onderzoek”, aldus Jackson, die vindt dat het mes aan twee kanten snijdt. “We hebben een doorlopende stroom aan opgeleide verpleegkundig wetenschappers, die we vervolgens in ons eígen ziekenhuis kunnen inzetten.”