Verpleegkundige beroepsontwikkeling

​De rol van verpleegkundigen is aan het veranderen. Door een andere zorgvraag, maar ook door de nieuwe beroepsprofielen voor verpleegkundigen en hbo-verpleegkundigen. Op de afdeling MDL startte vorig jaar een 'proeftuin functiedifferentiatie'. Wat dit inhoudt vertellen Helmi van Spijk (verpleegkundige MDL kliniek), Doris van de Wiel (projectleider verpleegkundige beroepsontwikkeling) en Sjannine Voermans (verpleegkundig praktijkcoach Leerhuis).  

Praktijkcoach

Een van de praktijkcoaches is Sjannine Voermans: 'Ik werkte 18 jaar als IC- verpleegkundige in het ETZ en nu alweer 2 jaar als praktijkcoach. In het begin combineerde ik deze functies nog even. Het is erg mooi om collega's te kunnen coachen. Want het kan best pittig zijn om als verpleegkundige in een rol te komen met andere verwachtingen', aldus Sjannine. Het is een veranderproces waar je met heel je team en management aan werkt. Voor mij als coach is dit de grootste uitdaging.'

Is zo'n proeftuin nieuw?

Functiedifferentiatie gaat om het creëren van verschillende functies binnen hetzelfde beroep, met verschillende taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Doris: 'We zijn al zo'n vijf jaar bezig met functiedifferentiatie. Daarbij stemmen we zorgteams af op de (toekomstige) zorgvraag, waarbij we een duidelijk onderscheid maken tussen verpleegkundigen en hbo- opgeleide verpleegkundigen. Dus in die zin is het niet nieuw. De proeftuin op de afdeling MDL laat zien hoe we met behulp van praktijkcoaches mooie resultaten kunnen halen. Dit blijkt uit inzichten die we met de praktijkcoach krijgen. Deze hebben betrekking op communicatie en samenwerkend vermogen.'

Helmi, jij bent verpleegkundige. Wat is jouw ervaring?

'Ik ben twee jaar afgestudeerd en volg nu een maatwerktraject binnen het ETZ waarin ik binnen 2,5 jaar doorstroom naar hbo- verpleegkundige. Sjannine coachte mij tijdens de proeftuin om verpleegkundig leiderschap te ontwikkelen, veranderprocessen in gang te zetten en te innoveren. Bijvoorbeeld met de verpleegkundige inbreng tijdens artsenvisite, de regisseursrol en het gebruik van EBP op de afdeling. Het lijkt vaak vanzelfsprekend dat coachen en feedback geven aan collega's normaal is, maar toen wij met de proeftuin startte viel het me op dat dit op de afdeling echt nog niet zo was en dat het best lastig is om deze rol zelf te pakken', aldus Helmi.

Veel om rekening mee te houden dus?

Om de regisseursrol goed te pakken, ontwikkelde ik samen met collega's een handig zakkaartje. Deze draag ik bij me tijdens het werk en biedt houvast. Het geeft in één blik een overzicht van wat men van mij verwacht in mijn rol', aldus Helmi.

En wat merken patiënten van deze ontwikkeling op de werkvloer?   

Doris: 'Voorheen stond een ziekenhuisopname nog wel eens bekend als: pyjama aan, in bed liggen en verzorgd worden. Dat is veranderd. Tegenwoordig zien we meer kwetsbare ouderen en ook meer chronische ziekten. Patiënten leveren in het ziekenhuis vaak veel van hun fysieke gesteldheid in. Het is belangrijk om dit zoveel mogelijk te beperken.'

'We kijken in plaats van de ziekte van de patiënt nu veel meer naar de gezondheid', vult Sjannine aan. 'Dat wil zeggen dat we kijken naar wat patiënten nog wél kunnen. Door ze bijvoorbeeld uit bed te laten eten, zelf aan te laten kleden en veel meer zelf keuzes te laten maken binnen de kaders van wat mogelijk is. Hierin spelen wij als verpleegkundigen een belangrijke rol. Het vraagt van ons en dus vooral voor de verpleegkundigen van de toekomst dat we hierin leiderschap tonen.'

Is dat lastig?

Helmi: 'Dat verschilt per keer. Maar je merkt wel dat patiënten zelf steeds mondiger worden. En dat is goed. Dan nemen zij zelf ook vaker de regie. Die zelfstandigheid willen we graag zien en maakt het voor ons ook fijn werken. Ons afdelingsdoel is om dit verder te ontwikkelen.'

Hoe verliep de proeftuin?

Helmi: 'Toen we in januari 2019 begonnen merkte ik dat er tussen verpleegkundigen en hbo- verpleegkundigen wat spanning was op de afdeling. Er leefde een beetje het idee dat verpleegkundigen niets meer mochten. Heel eerlijk, ik heb me destijds wel eens afgevraagd waar we aan begonnen. Maar als ik inmiddels zie hoeveel goede stappen we hierin hebben gezet, ben ik echt tevreden.'

Sjannine knikt instemmend: 'Die spanningen en emoties waren denk ik ook nodig. Een belangrijk kantelpunt was de tussenevaluatie met het management. Daarbij zijn duidelijke afspraken gemaakt en het werd het management en teamleiders duidelijk dat van hun ook meer verwacht werd. Zij zijn meer in gesprek gegaan met medewerkers die daardoor beter het belang van de proeftuin inzagen. Dan merk je dat een leidinggevende een cruciale rol heeft.'

En nu?

Doris: 'Sjannine stopte in december 2019 als praktijkcoach in deze proeftuin. Het was dus een traject van een jaar. Maar hier begint het eigenlijk pas. Het team gaat door met de ingezette weg want deze zorgt voor tevredenheid. Dat blijkt ook uit een enquête die is gehouden onder de medewerkers. Er is een kernteam van 6 verpleegkundigen die constant regie proberen te houden op het veranderproces tussen verpleegkundigen en hbo verpleegkundigen en kijken waar de wensen liggen.' Helmi en Sjannine kijken in ieder geval positief terug op de samenwerking. Helmi: 'De positiviteit en ervaring die Sjannine meebracht was heel waardevol'. 'En mocht er iets zijn, ben ik heus niet helemaal uit beeld hoor!', aldus Sjanine tot slot.