Primeur: kraakbeen via kijkoperatie teruggeplaatst

"Al twee jaar had ik last van mijn linkerknie bij het sporten", blikt Sidney Beltman (19) terug. Haar knie wilde maar niet herstellen. Een MRI-scan wees uit dat het kraakbeen beschadigd was. Zij onderging daarom een kraakbeentransplantatie in het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis). De terugplaatsing van het kraakbeen is onlangs gedaan via een kijkoperatie (arthroscopie), een primeur in Nederland.

Kraakbeentransplantaties zijn sinds voorjaar 2019 weer mogelijk in het ETZ. De orthopedisch chirurgen moesten eind 2016 noodgedwongen stoppen, omdat de firma die de kraakbeencellen in een laboratorium kweekte plotseling niet meer leverde. Gelukkig voor Sidney en andere lotgenoten is er nu een nieuwe leverancier. Daardoor konden de behandelingen worden hervat.

De orthopedisch chirurgen Chris van den Broek (l.) en Jacob Caron beoordelen een knie.

Gezond weefsel

Sidney: "De eerste operatie voor het op kweek zetten van het kraakbeen vond zes weken geleden plaats. De dagen daarna had ik moeite met lopen, maar de pijn vond ik erg meevallen." Bij deze operatie werd vastgesteld hoe groot de schade aan de knie was en werden losse stukjes kraakbeen verwijderd.

Tegelijkertijd nam orthopedisch chirurg Jacob Caron gezond weefsel weg om nieuwe kraakbeencellen mee op te kunnen kweken in het laboratorium, in combinatie met het bloed van de patiënt. Dit heeft als voordeel dat alleen lichaamseigen stoffen worden gebruikt, waardoor de kans op succes groter is.

Na zes weken werd het gekweekte kraakbeen in het Orthopedisch Centrum van locatie ETZ Waalwijk terugplaatst in de knie van Sidney. "Ook deze ingreep, die maar een half uurtje duurde, is goed verlopen. Ik ben nu aan het revalideren. Ik krijg daarbij hulp van fysiotherapeuten."

De complete behandeling staat in een handige app van het ziekenhuis, met nuttige informatie, herstelschema's en video's. Sidney: "Ik ben heel tevreden over de nazorg die ik nu krijg. Ik ga over zes weken voor controle terug naar het ziekenhuis, hopelijk zijn mijn knieklachten dan voor altijd verleden tijd.”

Nieuwe techniek

De nieuwe techniek voor het via een kijkoperatie terugplaatsen van het kraakbeen hebben Jacob Caron en zijn collega Chris van den Broek in Berlijn geleerd, van kniespecialist Tobias Jung. Caron: "Na het maken van kleine sneetjes in de knie druppel ik de bolletjes kraakbeen via een minuscuul rietje terug in de knie. Die bolletjes kleven vanzelf aan het schoongemaakte kraakbeendefect. Daarna vloeien de druppeltjes in de warme omgeving van de knie als spiegeleieren uiteen."

Caron vervolgt: "De twee belangrijkste voordelen van een kijkoperatie ten opzichte van een traditionele open operatie zijn minder pijn voor de patiënt en een sneller herstel. Patiënten kunnen direct na de operatie de knie buigen en strekken, maar de mate waarin wordt in de loop van zes weken verder opgebouwd."

Het operatieteam (v.l.n.r.): Kris Vromans, Sabine Geerts, Chris van den Broek, Sam Wintermans (biotechnologiebedrijf Co.don) en Jacob Caron.