'Ben nieuwsgierig, ga het gesprek aan'

Wees nieuwsgierig en alert op de signalen die duiden op kindermishandeling en huiselijk geweld. Dat was de boodschap tijdens het avondsymposium Ethiek ‘Mishandeling, durf jij het te zien?’ op 19 november in het ETZ, georganiseerd in het kader van de Week tegen kindermishandeling.

De bijeenkomst werd afgetrapt door journalist en schrijfster Ankie Driessen. Zij is ervaringsdeskundige en vertelt haar indringende levensverhaal. “Ik ben trots dat ik hier sta. Want het was een lange weg.” Ankie kreeg in haar jeugd te maken met mishandeling en seksueel geweld. “Heel vaak had ik het gevoel alleen op de wereld te staan. Mijn leven kende door de onstabiele gezinssituatie veel spanning en paniek. Het was bij vlagen ondragelijk. Hoe anders was het leven gelopen als mijn omgeving zag wat er met mij aan de hand was en me redde uit deze situatie.”

Ankie maakte het tot haar levenswerk om op te komen voor kinderen in situaties zoals de hare en schreef daarom drie boeken erover. Haar laatste uitgave - ‘Praktijkboek Psychotrauma’ - gaat in op de behandelmogelijkheden van kinderen met ernstig trauma. “De maatschappij moet veel beter worden betrokken. Daarom is het van belang dat we bewustzijn van de signalen van kindermishandeling en zorgverleners daarop alert zijn. Want door het te voorkomen, besparen we het kind veel leed.”

Mishandeling herkennen

De volgende presentatie wordt gegeven door kinderarts in het ETZ Mirjam de Willigen en vertrouwensarts van Veilig Thuis Lisette Huffmeijer. Zij geven diverse tools die je als zorgverlener kunt gebruiken om kindermishandeling en huiselijk geweld te herkennen en te melden. Voorbeelden zijn de app Meldcode Rijksoverheid en de Kindcheck en Mantelzorgcheck van Veilig Thuis. Aan de hand van twee casussen leggen Lisette en Mirjam de stappenplannen uit. Mirjam: “Het gaat niet om veroordelen, maar om nieuwsgierig zijn. Durf vanuit je eigen nieuwsgierigheid het gesprek aan te gaan en door te vragen om de juiste zorg te geven.”

Schaamte

Daarna neemt Margriet Hermans, specialist Ouderengeneeskunde De Wever, het stokje over en gaat in op ouderenmishandeling. Ze geeft een uiteenzetting van de zorgwekkende cijfers die bekend zijn over deze vorm van mishandeling. Een op de twintig ouderen heeft te maken met mishandeling, dat zich vaak uit in verwaarlozing, financieel misbruik en psychisch geweld. Meestal zijn kinderen en kleinkinderen de plegers.

Margriet: “Ouderenmishandeling komt dus vaker voor dan je denkt. Onder ouderen is er veel schaamte; ze durven vaak niet te melden omdat er sprake is van een afhankelijkheidsrelatie. Slachtoffer en dader lijden beiden onder de situatie, omdat het vaak voorkomt uit onmacht. Als zorgverlener kun je veel ellende voorkomen door je alert te zijn op de signalen.”

Ethicus Jan Jans

Als laatste spreker krijgt ethicus Jan Jans het woord en reflecteert vanuit een ethisch oogpunt op het avondsymposium. Hij staat tot slot stil bij de dilemma’s waar zorgverleners voor staan; enerzijds je respect voor de privacy voor mensen en je beroepsgeheim en anderzijds je plicht tot het delen van een conflictsituatie met een vertrouwenspersoon.

_{Foto's: Marcel van den Broek}