De cliëntenraad als sparringpartner van het ETZ

“Ik vind het belangrijk dat mensen weten dat er een cliëntenraad is en waar wij van betekenis kunnen zijn”

Marijke Megens vertelt met passie over haar werk als voorzitter van de cliëntenraad binnen het ETZ. Zij werkte 42 jaar zelf in de zorg, waarvan de laatste periode als bestuurder bij Thebe. Na haar pensioen wilde ze van betekenis blijven voor anderen binnen de zorg. Naast haar voorzitterschap binnen de cliëntenraad is zij ook nog toezichthouder in het onderwijs en voorzitter van het Bergmansfonds. Voor wat betreft de cliëntenraad van het ETZ vindt zij het vooral belangrijk dat mensen weten dat er een cliëntenraad is die de belangen van de patiënt behartigd.  

Wat is de rol van de cliëntenraad? 

“De Cliëntenraad heeft de rol en verantwoordelijkheid om, binnen het wettelijk kader van de wet op cliëntenraden, als onafhankelijk orgaan binnen de organisatie positief en constructief mee te denken. Wij zijn een sparringpartner op alle aspecten die de patiëntenzorg direct beïnvloeden. Dit proberen we op een positieve en constructieve manier te doen. We denken vanuit het belang van de patiënt mee met de organisatie.” 

Wordt de cliëntenraad tijdig bij belangrijke thema’s betrokken?

“Wij zijn adviserend en volgend op dat wat er binnen de organisatie en de zorg gebeurt. Wij maken geen beleid. We spelen in op wat er binnen de organisatie speelt. Op bepaalde onderwerpen hebben wij een formeel adviesrecht. De Raad van Bestuur is dan verplicht om aan ons advies te vragen. Daarnaast staat het ons ook vrij om ongevraagd advies te geven. Bij belangrijke projecten zijn we aan de voorkant al betrokken. Dan is een thema al uitgebreid besproken met de Raad van Bestuur voordat er sprake is van een advies- of instemmingsaanvraag.” 

_{De tekst gaat verder onder de foto.Marijke Megens - Voorzitter Cliëntenraad ETZ}

Wat zijn de belangrijkste thema’s voor de cliëntenraad?  

“Een belangrijk thema is bijvoorbeeld de nieuwbouw. Wij kijken dan vooral naar het thema toegankelijk in alle opzichten. Is het gebouw toegankelijk voor mensen met een beperking. En hoe zit het met de bewegwijzering. Ook digitalisering is een belangrijk thema. Digitalisering neemt enorm toe. Hoewel we voorstander zijn van de digitalisering, baart het ons ook zorgen. Hoe blijft de zorg toegankelijk voor mensen die laaggeletterd of anderstalig zijn en voor mensen die nog niet zo thuis zijn in onlinewereld. Dat gaat zeker niet alleen om de ouderen. Wij proberen hierin mee te denken. Ons advies is: hou het simpel. En neem mensen die dat nodig hebben bij de hand.” 

De ouder wordende patiënt nog zo’n belangrijk thema? 

“Jazeker. Hierover hebben we veel contact met de afdeling geriatrie. Met hen spreken we regelmatig over wat er goed gaat maar ook over wat er niet goed gaat. Een oudere patiënt die wordt opgenomen heeft vaak meerdere klachten en gaat soms ook niet meer beter worden. Dat vraagt iets heel anders van de zorg. Dat vraag niet alleen maar actiegerichtheid zoals diagnose en behandeling. Maar juist om het goede gesprek met de patiënt en naasten over het perspectief: ‘Wat gaan we nog behandelen, wat gaan we niet behandelen? Hoe brengt iemand de laatste jaren van zijn leven op zo’n prettig mogelijke manier door?’ Verpleegkundigen en dokters zijn erop gericht om mensen beter te maken. Het goede gesprek, daar zou naar ons idee nog veel meer aandacht voor mogen zijn. En dat is echt ontzettend ingewikkeld, ook voor dokter.” 

“Het goede gesprek voeren is veel moeilijker dan doorbehandelen. Dat vraagt om lef en goed naar de individuele patiënt kijken”.  

Is de cliëntenraad betrokken bij het opstellen van het beleidsplan?   

“Bij het opstellen van een nieuw beleidsplan heeft het ETZ een mooi proces doorlopen. Er zijn veel mensen bij betrokken, zo ook de cliëntenraad. Maar er zijn ook straatinterviews gehouden. Hiermee geef je als ziekenhuis aan dat je het belangrijk vindt om de burgers/patiënten te betrekken.  
Het beleidsplan dat er ligt sluit aan op het integraal zorgakkoord dat landelijk is afgesloten. Binnen de cliëntenraad volgen een aantal leden de activiteiten die voortkomen uit het beleidsplan. De uitdagingen die in de zorg op ons afkomen vragen om regionale samenwerkingen. Wij zijn heel benieuwd hoe dat zich gaat ontwikkelen. Wat ons betreft heeft dat een hoge urgentie. De zorg staat enorm onder druk. Dus de doorontwikkeling van het beleidsplan en wat daar concreet uitkomt is voor ons ook een speerpunt.” 

Hoe horen jullie wat patiënten bezighoudt?  

“We hebben contact met de klachtenfunctionarissen, zij sluiten soms aan bij ons overleg. Zo zien we waar relatief veel klachten over binnen komen en wat de trends zijn. Hier kunnen wij dan op anticiperen. Ook is er een patiëntenpanel waar zo’n 1000 mensen bij aangesloten zijn. Zij vullen regelmatig vragenlijsten in. Dit geeft ons mooie inzichten. We staan ook regelmatig in de centrale hal van het ziekenhuis, bijvoorbeeld tijdens de patiënt veiligheidsweek. We bevragen dan mensen op een aantal zaken. Dit doen we ook tijdens de ‘What matters to you day’. We proberen steeds zichtbaar en aanwezig te zijn. Zo komt er veel informatie bij ons binnen. Maar we zijn ook nog wel zoekende naar hoe we mensen er nog meer attent op kunnen maken dat er een cliëntenraad is.” 

Maakt de cliëntenraad ook wel eens echt het verschil?  

“We signaleerde naar aanleiding van ons overleg met de klachtenfunctionarissen dat er best veel klachten waren over het digitaal aanmelden voor het bloedprikken. Dit is voor sommige mensen echt een ingewikkeld proces. We zijn vervolgens gewoon eens in de wachtkamer gaan zitten om te kijken wat er misgaat en wat mensen ingewikkeld vinden. Naar aanleiding van wat we zagen gebeuren in de wachtkamer zijn we in gesprek gegaan met de Raad van Bestuur en de betreffende afdeling. Vervolgens zijn er een aantal verbeteringen doorgevoerd. Ook hebben we het advies gegeven om vrijwilligers in te zetten die kunnen helpen.” 

Wil je verder nog iets kwijt?  

“Hoewel we ons realiseren dat onze rol bescheiden is, is de relaties met het ziekenhuis goed. Ik heb het gevoel dat er serieus naar ons geluisterd wordt op het moment dat we de vinger op de zere plek leggen. Dan wordt daar echt iets mee gedaan. De zorg komt steeds meer onder druk te staan. Het cliëntenperspectief is hierin belangrijk. De cliëntenraad houdt dit op de agenda.”