Deep brain stimulation (Diepe hersenstimulatie of DBS) bij psychiatrische aandoeningen

DBS is een bekende behandeling bij bewegingsstoornissen zoals de ziekte van Parkinson als deze aandoening onvoldoende op medicijnen reageert. Minder bekend is dat DBS ook bij hardnekkige psychiatrische aandoeningen wordt toegepast zoals chronische depressie (>2 jaar) en dwangstoornis (OCD) die niet op de gewone behandelingen reageert. Bij de dwangstoornis(OCD) is het inmiddels een goed onderzochte behandeling die een redelijke effectiviteit kent en vergoed wordt door de verzekeraar. Men komt echter alleen in aanmerking als meerdere soorten medicijnen en langdurige klinische psychotherapie (met opname) niet geholpen hebben en er geen andere onderliggende oorzaken zijn van de dwangstoornis. In het ETZ worden geen second opinions voor de dwangstoornis (OCD) gedaan. Wij hebben een afspraak dat second opinions voor dwangstoornis (OCD) in het AMC (universiteitsziekenhuis in Amsterdam) gebeuren.

Ruime expertise en ervaring

Het ETZ heeft wel een ruime expertise en ervaring op het gebied van de behandeling van depressie en de chronische vorm van depressie. De DBS behandeling van chronische depressie is momenteel nog in een experimenteel stadium en wordt (nog) niet vergoed door de verzekeraars. Hoewel er wereldwijd veel onderzoek is gedaan naar DBS behandeling van chronische depressie is de effectiviteit nog niet onomstotelijk aangetoond. Er zijn wel duidelijke aanwijzingen dat sommige patiënten goede en langdurige baat bij de behandeling hebben. Het ETZ is in samenwerking met het AMC een nieuw onderzoek gestart naar de werkzaamheid van DBS bij chronische depressie. Wij proberen door een nieuwe vorm van implantatie te bereiken dat zoveel mogelijk mensen baat hebben bij deze operatie. Indien je voor dit onderzoek in aanmerking wilt komen dient je behandelend psychiater (niet de huisarts) een verwijzing te schrijven naar de afdeling psychiatrie van het ETZ.  je komt in aanmerking als je langer dan 2 jaar depressief bent en alle gebruikelijke medicijn behandelingen en ECT heeft gehad zonder blijvend resultaat en er geen andere belangrijke oorzaken zijn van de depressie. je moet wel jonger zijn dan 75 jaar.

Implantatie 2 elektrodes

Bij een DBS operatie worden 2 elektrodes door de neurochirurg geïmplanteerd in de hersenen die verbonden zijn met een pacemaker die men poliklinisch verder kan instellen. De operatie wordt meestal goed verdragen en men kan gemiddeld na 2 dagen naar huis. De kans op complicaties van deze operatie is klein in ervaren neurochirurgische handen. De neurochirurg zal je uiteraard hierover verder inlichten als je in aanmerking komt. Met een DBS systeem kan men gewoon bewegen en sporten (geen contact sport). Men moet de pacemaker wel geregeld opladen met een oplaadsysteem. Het systeem kan onbeschermd niet tegen sterke magnetische velden zoals de MRI of controlepoortjes bij een vliegveld.

Het werkingsmechanisme

Het werkingsmechanisme van DBS is een onderwerp dat verder onderzocht wordt. Waarschijnlijk is het zo dat heel lokaal rond de punt van de electrode een zwak elektrisch veld zorgt voor een remming van de zenuwvezels die om de electrode heen liggen. De verkeerde signalen worden niet meer doorgegeven via deze zenuwvezels in dit circuit. Door de DBS komt het circuit tot rust waar de electrode in ligt en dit kan soms vrij snel tot verbetering leiden of na enige tijd als de juiste instelling is gevonden door de psychiater. Het effect van de DBS is meestal vrij constant door de tijd maar het werkt helaas niet bij alle patiënten. Zoals al eerder vermeld is de effectiviteit (het percentage mensen dat baat heeft) bij depressie nog in onderzoek.

Situatie-na-DBS-operatie.jpg
Situatie na DBS-operatie