WAT IS EEN BOTANKER?
Botankers zijn titanium plaatjes die op de kaak in de mond worden vastgeschroefd. Dit kan poliklinisch met lokale verdoving of onder narcose. Dat laatste doen we als meerdere botankers geplaatst moeten worden bij jonge kinderen.
WAAROM EEN BOTANKER?
Er zijn verschillende redenen om een botanker te plaatsen:
GROEI ONDERKAAK REMMEN
De behandeling is op jonge leeftijd vaak erop gericht om een te grote voorwaartse groei van de onderkaak te remmen. Dat is vaak het geval wanneer de ondertanden voor de boventanden in de mond staan. In deze gevallen vraagt de orthodontist vaak om vier botankers te plaatsen: twee in de bovenkaak zoveel mogelijk achter in de mond en twee in de onderkaak zoveel mogelijk voor in de mond.
De orthodontist zet hier kort na plaatsing elastieken tussen om zo de onderkaak te remmen in zijn groei. De resultaten met deze behandelmethode zijn erg goed; het lukt zo vaak om een operatie op latere leeftijd te voorkomen. Wel is het zo dat deze behandeling alleen een goed resultaat heeft wanneer de botankers en de elastieken geplaatst zijn voordat de groeispurt begint.
TANDEN VERPLAATSEN
Een andere reden om botankers te plaatsen, is het verplaatsen van (groepen) tanden. Als met een gewone beugel tanden moeten worden verplaatst, komen op de andere tanden ook krachten te staan. Afhankelijk van de verplaatsing trek- of duwkrachten, ook wel reactiekrachten genoemd. Vaak verplaatsen deze tanden dan ook, terwijl dat eigenlijk niet de bedoeling was.
Met botankers kun je deze ongunstige krachten opvangen en kiezen of groepen tanden verplaatst worden zonder dat ongunstige krachten op de andere tanden of kiezen worden uitgeoefend. Deze indicatie voor het plaatsen van botankers kan op iedere leeftijd worden toegepast. De ingreep vindt plaats in nauwe samenwerking met de behandelend orthodontist. De resultaten zijn zeer goed.
Voor het plaatsen van de botankers is een (kleine) operatie nodig. Een botanker is van titanium, een materiaal waar het lichaam goed tegen kan, maar waarbij altijd toch de kans bestaat dat een botanker loskomt. In dat geval plaatsen we vaak nog een keer een botanker.
VOORBEREIDING
Voor de ingreep bespreken we je medische voorgeschiedenis. Je medicatie wordt doorgenomen en in het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) genoteerd. Neem daarom bij ieder eerste bezoek aan de polikliniek MKA-chirurgie een actuele medicatielijst mee. Verder leggen we kort de operatie uit en bespreken de aan de ingreep verbonden risico’s.
BEHANDELING
Botankers worden zowel poliklinisch als onder narcose geplaatst. Dat hangt af van de leeftijd van de patiënt en de hoeveelheid botankers die geplaatst moeten worden. Bij een poliklinische behandeling krijg je met een dunne flexibele naald een verdoving in de buurt van de locatie van het botanker. Nadat de verdoving goed is ingewerkt, wordt eerst de werking voorzichtig getest. Met een mesje wordt nu een snede in het tandvlees gemaakt, waarna het botanker geplaatst kan worden. Met twee of drie schroeven wordt het botanker op het bot vastgezet. Na spoelen wordt het tandvlees weer gehecht met een oplosbare hechting.
NA DE BEHANDELING
Het is belangrijk dat je het gezicht wat koelt met ijs. Zorg dat je binnen ongeveer een week een afspraak hebt bij jouw orthodontist om de botankers te activeren. Je mag alles eten, vermijd alleen hard voedsel zolang de wondjes niet volledig genezen zijn.
WONDVERZORGING
Het is erg belangrijk om de mond schoon te houden. Je kunt je tanden gewoon poetsen met een zachte tandenborstel. Aanvullend kun je spoelen met lauw zout water (een flinke theelepel zout oplossen in een glas lauw water). Maak je mond schoon na alle maaltijden én ’s avonds voordat je gaat slapen. Vaak krijg je een recept mee voor een mondspoeling.
ROKEN
De eerste vijf dagen na de behandeling mag je niet roken. Roken heeft een nadelige invloed op de wondgenezing.
PIJNBESTRIJDING
Heeft jouw kaakchirurg geen andere pijnstiller voorgeschreven, dan kun je bij pijn een tablet paracetamol innemen. Gebruik geen Aspirine® want dat geeft een grotere kans op nabloeding. Neem de pijnstiller voordat de verdoving volledig is uitgewerkt, bijvoorbeeld direct bij thuiskomst.
ZWELLING
Om zwelling te voorkomen, koel je de wang met een plastic zakje met ijs of met een koelelement in een washandje. Je koelt de wang vanaf de eerste dag, drie keer per dag gedurende twintig minuten. Koelen moet je meteen de eerste dag doen, daarna heeft het nauwelijks tot geen effect meer.
ETEN
Misschien kun je de eerste dag(en) na de behandeling moeilijker eten. In dat geval kun je vloeibaar eten gebruiken tot de verdoving is uitgewerkt. Het is beter om de eerste dagen geen warme dranken te gebruiken, omdat de wond hierdoor weer wat kan gaan bloeden. Ook het eten van sterk gekruide gerechten raden wij af, en het eten van harde producten zoals stokbrood, chips en appels.
COMPLICATIES
Na de behandeling kan een nabloeding optreden. Als dat gebeurt, vouw dan een verbandgaas dubbel of een zakdoek en leg deze op de operatiewond. Druk gedurende dertig minuten stevig aan. Als dat niet helpt, neem dan contact op met de polikliniek MKA-chirurgie.
Verder zijn botankers lichaamsvreemde materialen die het lichaam soms niet tolereert. Het botanker kan dan losraken. Neem dan contact op met de polikliniek MKA-chirurgie.
Neem ook contact op met de polikliniek als bij een van de volgende situaties:
- de klachten nemen na twee of drie dagen toe;
- de zwelling neemt niet af;
- je krijgt koorts boven de 38,5°C;
- je maakt je zorgen.
KOSTEN
We vragen altijd machtiging aan bij de zorgverzekeraar voor het plaatsen van botankers.
Helaas wordt het plaatsen van botankers niet standaard vergoed door de zorgverzekeraar. Als de zorgverzekeraar de behandeling niet vergoed, dan moet je het zelf betalen en daarvoor krijg je een begroting.
Als je akkoord bent met de begroting, voeren we de behandeling uit en krijg je daarvoor een factuur.
Meer informatie
Meer informatie over het specialisme Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie.