Het plaveiselcelcarcinoom is een vorm van huidkanker dat ontstaat in de opperhuid. Het kan soms uitzaaien naar andere delen van het lichaam. Uitzaaiingen komen gelukkig niet vaak voor. Het kan gebeuren bij agressieve vormen van het plaveiselcelcarcinoom.
Deze vorm komt voornamelijk voor bij mensen boven de veertig. De meest voorkomende oorzaak is een veelvuldige blootstelling aan zonlicht. Vooral mensen met een lichte huidskleur hebben een groter risico op het krijgen van een plaveiselcelcarcinoom. Ook bij mensen waarbij het immuunsysteem wordt onderdrukt, zoals bij patiënten die een orgaantransplantatie hebben ondergaan, hebben een grotere kans op het krijgen van het plaveiselcelcarcinoom.
Hoe ziet een plaveiselcelcarcinoom eruit?
Het kan er soms uitzien als een schilferende, korstige of wratachtige plek. Als dit wordt afgewreven ontstaat er een oppervlakkig zweertje dat niet meer geneest en geleidelijk groter wordt. Soms is er een rood of huidkleurig bultje met een ruw oppervlak. Die kan in de loop der tijd in grootte toenemen. Soms veroorzaakt het plaveiselcelcarcinoom pijnklachten.
Diagnose
Meestal stelt een ervaren dermatoloog de diagnose op de uiterlijke verschijnselen. Soms wordt onder plaatselijke verdoving een klein huidmonster weggenomen voor weefselonderzoek. In het laboratorium wordt met microscopisch onderzoek de diagnose bevestigd.
Ook wordt onderzocht of de lymfeklieren in de omgeving vergroot aanvoelen. Soms kan ook röntgenologisch onderzoek worden verricht om een eventuele uitzaaiing vast te stellen.
Behandeling
Het plaveiselcelcarcinoom wordt bij voorkeur in een operatie verwijderd. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving door de dermatoloog. Het is van belang dat het carcinoom volledig wordt verwijderd.
Om hiervan zeker te zijn, wordt het verwijderde weefsel altijd microscopisch onderzocht. Als het carcinoom niet met zekerheid volledig is weggenomen, moet de ingreep opnieuw worden uitgevoerd. Bij het uitvoeren van de ingreep wordt gestreefd naar een zo gunstig mogelijk cosmetisch resultaat.
Radiotherapie (bestraling) is eveneens een effectieve behandelingsmethode. De bestraling vindt plaats in meerdere zittingen en dat betekent dat je vaker naar het ziekenhuis moet komen dan bij een operatieve behandeling.
Vooruitzichten
In het algemeen zijn de vooruitzichten zeer goed. Als het carcinoom volledig is verwijderd, treden naderhand vrijwel nooit problemen op. Na de behandeling volgt gewoonlijk een periodieke controle bij jouw dermatoloog. Het doel hiervan is een eventuele terugkeer of uitzaaiing van het plaveiselcelcarcinoom op te sporen. Bovendien wordt de controle benut om nieuwe uitingen van huidkanker tijdig te ontdekken.
Het kan ook dat het plaveiselcelcarcinoom uitzaait naar de lymfeklieren of andere organen. Het risico hiervoor is het hoogst bij grote carcinomen die zich bevinden op de oren en de lippen. Als uitzaaiing is opgetreden, zijn de vooruitzichten veel minder gunstig. Aanvullende chirurgische behandeling of radiotherapie en eventueel chemotherapie zijn dan noodzakelijk.
Na behandeling van een plaveiselcelcarcinoom is het belangrijk de huid goed in de gaten te houden. Als er een bultje of wondje ontstaat dat niet binnen enkele maanden vanzelf weer verdwijnt, is het verstandig je dermatoloog te raadplegen. Ook is het verstandig te letten op eventuele vergroting van lymfeklieren.
Langdurige blootstelling aan zonlicht en zonverbranding moet worden vermeden. Bescherm de huid door bedekkende kleding en een hoofddeksel te dragen en door een zonbeschermingsmiddel met beschermingsfactor van minimaal 30 te gebruiken. Bij langdurig verblijf in de zon en bij felle zonneschijn moet het zonbeschermingsmiddel elke twee tot drie uur worden aangebracht.