Basaalcelcarcinoom is huidkanker die ontstaat door ongeremde groei van kwaadaardige cellen van de basale laag van de opperhuid. Het is de meest voorkomende vorm van huidkanker.
Het aantal neemt steeds toe en wordt vooral gezien bij oudere mensen. Tegenwoordig wordt er echter ook een toename van deze vorm van huidkanker gezien bij jongere mensen. Dat is een gevolg van toename van blootstelling aan zonlicht.
Het basaalcelcarcinoom komt, door de rol van zonlichtexpositie, daarom ook voor op huiddelen die het meest door de zon worden beschenen, zoals in het gezicht en de oren. Het basaalcelcarcinoom groeit meestal zeer traag. Het zaait vrijwel nooit uit en is daarom zelden levensbedreigend.
Hoe ziet een basaalcelcarcinoom eruit?
Er zijn verschillende vormen basaalcelcarcinoom te onderscheiden:
- Nodulair basaalcelcarcinoom dat als een huidkleurig of rood glanzend knobbeltje groeit waarin soms een krater of zweertje in het midden ontstaat. Kenmerkend is dat dit zweertje niet geneest. Ook bloedt dit knobbeltje regelmatig na kleine beschadiging.
- Oppervlakkig groeiend basaalcelcarcinoom dat eruit ziet als een roze rode schilferende eczeemplek, maar dat niet jeukt en niet reageert op zalf voor eczeem.
- Sprieterig groeiend basaalcelcarcinoom dat groeit met ‘sprieterige’ uitlopers in de huid. Door deze groei is de grens tussen huidkanker en de normale huid vaak niet goed te zien. Het uiterlijk is daarom moeilijker te herkennen.
Diagnose
De ervaren dermatoloog kan de diagnose meestal met het blote oog stellen. Soms is het echter noodzakelijk onder plaatselijke verdoving een klein stukje weefsel weg te nemen voor weefselonderzoek. Dit onderzoek gebeurt in het laboratorium waar door middel van microscopisch onderzoek de diagnose kan worden bevestigd.
Behandeling
Leidraad bij de behandeling zijn twee uitgangspunten:
- het basaalcelcarcinoom moet volledig worden verwijderd, waardoor de kans op hernieuwde groei na verwijdering (een zogenoemd recidief) zo klein mogelijk is;
- het mooiste cosmetische eindresultaat wordt nagestreefd.
Er bestaan verschillende behandelingsmogelijkheden van basaalcelcarcinoom in het ETZ.
Operatie
In de meeste gevallen wordt een basaalcelcarcinoom onder plaatselijke verdoving door de dermatoloog geopereerd. In het algemeen is dit de behandeling met het meeste succes, de beste langetermijnresultaten en met het beste cosmetische effect. Nadat het basaalcelcarcinoom in zijn geheel is weggesneden, wordt de wond gesloten. Om een zo fraai mogelijk cosmetisch resultaat te bereiken, kan het noodzakelijk zijn gebruik te maken van een techniek waarbij de omliggende huid wordt losgemaakt en opgeschoven in de wond. Soms wordt een huidtransplantaat gebruikt.
Mohs' micrografische chirurgie
Met de behandeling Mohs' micrografische chirurgie kan de huidkanker volledig worden verwijderd zonder onnodig weefsel weg te halen. Dit doen we door tijdens de ingreep direct te beoordelen of de snijranden van het stukje
verwijderde huid vrij zijn van tumorcellen. Mocht dit niet het geval zijn, dan wordt alleen daar waar onder de microscoop nog kanker te zien is meer weefsel weggesneden. Of je in aanmerking komt voor deze behandeling is afhankelijk van het type en de plaats van de huidkanker.
Photodynamische therapie (PDT)
Photodynamische therapie is een goede behandeling voor oppervlakkige vormen van een basaalcelcarcinoom en het levert cosmetisch gezien goede resultaten op.
Radiotherapie
De bestraling bij huidkanker is veel oppervlakkiger dan de bestraling die gegeven wordt voor kanker van inwendige organen. De bestraling zelf is daarom weinig belastend voor het lichaam. Radiotherapie is wel arbeidsintensief vanwege de vele keren dat bestraald moet worden. Radiotherapie is vooral geschikt bij basaalcelcarcinomen in het gezicht. In het algemeen is radiotherapie niet de voorkeursbehandeling, maar het kan wel een goed alternatief zijn voor chirurgische behandeling.
Cryochirurgie
Cryochirurgie is een eenmalige poliklinische behandeling, waarbij het basaalcelcarcinoom met speciale apparatuur van buitenaf kortdurend wordt bevroren met vloeibare stikstof. Soms wordt eerst het basaalcelcarcinoom weggeschraapt met een scherp instrument en daarna bevroren. De bevriezing vindt zo nodig plaats onder plaatselijke verdoving. Ten opzichte van operatieve verwijdering is cryochirurgie een minder effectieve behandeling.
Curettage en coagulatie
Het basaalcelcarcinoom wordt onder plaatselijke verdoving weggeschraapt met een scherp instrument en vervolgens elektrisch weggebrand. Ook deze methode is minder effectief ten opzichte van chirurgische verwijdering.
Imiquimod crème en fluorouracil crème
Beide crèmes kunnen in bepaalde gevallen van oppervlakkige basaalcelcarcinoom waardevol zijn. Beide crèmes worden gedurende meerdere weken gebruikt. Zij geven een huidirritatie en soms een wond.
Vooruitzichten
Het basaalcelcarcinoom is een plaatselijk agressieve soort huidkanker. Het zaait echter niet uit. Het heeft dus geen effect op de levensverwachting: Wanneer het basaalcelcarcinoom volledig is verwijderd, zijn de vooruitzichten uitstekend.
Wel is het zo dat het basaalcelcarcinoom op meerdere plaatsen op de huid kan ontstaan. De zon, die de oorzaak ervan is, heeft immers op de gehele huid geschenen. Vooral op plaatsen waar de huid in het verleden herhaaldelijk door de zon verbrand is geweest, kan een nieuw basaalcelcarcinoom ontstaan. Regelmatige controles door uw dermatoloog zijn daarom nuttig.